VERİ DEPOLAMA BİRİMLERİ ( NAS ve SAN )
NAS (Network Attached Storage)
NAS cihazları, genellikle "NAS Server" olarak adlandırılır. Ancak, adında "Server" geçmesine rağmen, bu cihazlara DNS veya DHCP gibi ek sunucu rolleri kazandırmak mümkün değildir.
NAS cihazları, özellikle iş amaçlı büyük verilerin saklanması ve diğer kullanıcılarla paylaşılması için kullanılır. Ağ üzerinde merkezi bir konumda, sunucu veya istemciden bağımsız bir şekilde verileri depolamak ve paylaşmak için NAS cihazları tercih edilir.
Bir NAS cihazı, aslında LAN’a bağlı, yüksek erişim hızında depolama yapabilen bir dosya sunucusudur. NAS cihazlarında kullanılan işletim sistemi, yalnızca dosya paylaşımına yönelik işlemler için optimize edilmiştir ve gerekli dosya I/O (girdi/çıktı) protokollerini içerir.
NAS Cihazı Bileşenleri:
- Bir veya birden fazla ağ bağdaştırıcısı (Gigabit/Fast Ethernet)
- Ağ Dosya Sistemi (NFS - Network File System) veya Ortak İnternet Dosya Sistemi (CIFS - Common Internet File System)
- İşletim sistemi (Unix, Linux, Windows)
- Fiziksel diskleri bağlayıp yönetmek için endüstri standardı protokoller (SATA, SCSI, Fiber Kanal (FC) vb.)
Ağa bağlı depolama sistemleri genellikle iki şekilde organize edilir: Bütünleşik NAS ve Ağ Geçidi NAS sistemi.
Bütünleşik NAS Sistemi:
Bu yapıda, arka plandaki depolama doğrudan NAS kafasına bağlıdır. NAS kafası yalnızca bu depolamaya ayrılmıştır ve başka bir sunucu ile paylaşılmaz. Bütünleşik NAS sisteminin en önemli avantajları, kolay yönetim, yedekleme özellikleri, kritik verilerin disk ve teyp üzerine yedeklenebilmesi, yüksek kullanılabilirlik, düşük maliyet ve ölçeklenebilirliktir.
Ağ Geçidi NAS Sistemi:
Bu sistem, bir ağ geçidi cihazı ile bir NAS cihazının birleşimidir. Ağda depolama kapasitesi sunmanın yanı sıra, ağa bağlanan diğer cihazlar arasında iletişimi de sağlar. Örneğin, bir ağ geçidi NAS sistemi, birçok farklı cihazın ağa bağlanmasına ve bu cihazlar arasında dosya paylaşımına olanak tanır. Bu sayede, iş yerlerinde veya evlerde, aynı ağ geçidi NAS sistemine bağlanan kullanıcılar dosyaları paylaşabilir ve verileri yedekleyebilir.
SAN (Storage Area Network)
Lokal ağdan bağımsız olarak, depolama alanı ile sunucular arasında çalışan yüksek performanslı bir depolama ağı olan SAN (Storage Area Network), ileri düzey bir sistemdir ve yönetimi karmaşıktır. Genellikle çok kritik uygulamalar için kullanılır.
SAN altyapısında, NAS, RAID dizileri veya teyp kütüphaneleri, sunuculara Fiber Kanal ile bağlanır. Fiber Kanal, yüksek güvenilirlikli gigabit bağlantı teknolojisine sahip olup, iş istasyonları, sunucular ve veri depolama birimleri arasında eş zamanlı iletişim sağlar. SCSI'nın mesafe ve bant genişliği sınırlamalarından etkilenmeden, uzun mesafeli veri paylaşımı için ideal bir çözümdür.
Dosya düzeyinde paylaşım sağlayan NAS’tan farklı olarak, SAN büyük veri bloklarını taşıma kapasitesine sahiptir. Bu nedenle veritabanı ve görüntü işleme gibi uygulamalar için önemlidir ve çok sayıda kullanıcıya sorunsuz hizmet sunabilir.
SAN (Storage Area Network) Faydaları
Genişletilebilirlik ve Depolama Kapasitesi:
Geleneksel çözümlerde, depolama alanını artırmak için sunuculara veya sunuculardan bağımsız depolama sistemlerine ek depolama üniteleri satın almak gerekir. Bu, hem maliyetli hem de ağ performansını düşüren bir işlemdir. SAN sistemlerinde ise depolama alanları zaten ayrı bir ağda bulunduğundan, depolama diskleri veya üniteleri kolayca SAN ağına eklenebilir. Ayrıca, bu değişiklikler performans kaybına neden olmaz.
Yönetilebilirlik:
İyi yapılandırılmış bir SAN sistemi, çok fazla yönetim gerektirmez. Ancak, yönetim gerektiğinde, SAN ağındaki en az sayıda sistemin etkilenmesi veya yedekli yapılarda hiçbir sistemin etkilenmemesi sağlanabilir.
Yedeklenebilirlik:
Her sistem için yedekli olma ve yedek alma işlemi çok önemlidir. SAN ağında, yeni cihazlar mevcut ağa eklenerek ve gerekli bağlantılar sağlanarak yedekli erişim kolaylıkla sağlanabilir. Ayrıca SAN sistemi, çevrimiçi yedek alma işlemini hızlı ve güvenli bir şekilde gerçekleştirebilir.
Hızlı Veri İletimi:
Sunucular doğrudan SAN ağına bağlı olduğu için sunucular arasındaki veri iletim hızı oldukça yüksektir. Ayrıca SAN içindeki ağ trafiğinin genel veri trafiğinden ayrı olması, veri iletim hızını artıran bir faktördür.
Maliyet ve İşletilebilirlik:
SAN ağının işletim maliyeti düşüktür. SAN sisteminde genişletme çalışmaları, tüm sistemi veya büyük bir kısmını değiştirmeyi gerektirmez, bu da sistemi genişletme işlemini daha kolay ve maliyeti düşük hale getirir.
Diğer Terimler
SCSI (Small Computer System Interface):
Küçük Bilgisayar Sistem Arabirimi’nin kısaltmasıdır ve "skazi" diye okunur. PC'ler, Apple bilgisayarlar ve Unix sistemler tarafından çevre birimlerini sisteme bağlamak için kullanılan bir paralel arabirim standardıdır.
iSCSI (Internet Small Computer System Interface):
Depolama aygıtlarını TCP/IP kullanan bir ağ üzerinden bağlama yöntemidir. Yerel ağ (LAN), geniş alan ağı (WAN) veya internet üzerinden kullanılabilir. iSCSI cihazları, ağ üzerinden erişilebilen başka bir bilgisayarda bulunan disk, teyp, CD ve benzeri diğer depolama aygıtlarıdır.
Fiber Kanal (Fibre Channel):
Hızlı iletişime ihtiyaç duyan uygulamalar için geliştirilmiş ve standartlaştırılmış bir ağ iletim teknolojisidir. Günümüzde 200Gb/s’ye kadar aktarım hızı sağlar ve diğer teknolojilere göre daha uzun mesafelere bağlantı imkanı sunar. Bu nedenle SAN sistemlerinde yaygın olarak kullanılır. Fiber Kanal'da kullanılan üç topoloji vardır: Noktadan Noktaya (Point-to-Point), Fiber Kanal Döngü Ağı (Arbitrated Loop), ve Anahtarlı SAN (Switched Fabric).
LUN (Logical Unit Number):
Bir disk sunucusu için belirlenmiş özel bir adrestir. Genellikle bir depolama ünitesi üzerinde bir veya daha fazla sunucunun kullanımına sunulan disk alanına denir. Güvenlik amacıyla, LUN maskelemesi uygulanabilir, yani LUN’lar sadece belirli sunucular için erişilebilir hale getirilerek istenmeyen erişimler engellenebilir.
){kind=link}